Đây là buổi Cafe talk nằm trong chuỗi hoạt động “Cafe cuối tuần cùng EGANY”, chương trình diễn ra hàng tuần vào 9g sáng thứ 7, được phát trực tiếp tại fanpage EGANY; khán giả có thể đặt câu hỏi, tương tác với khách mời trên Google meet.
🤵 Khách mời của buổi Cafe tuần qua là anh Viet Tran – founder 200Lab và hiện anh đang giữ vai trò Blockchain advisor cho dự án game NFT Thetan Arena
(bản game blockchain của Heroes Strike) – được cộng đồng crypto biết đến với đồng THG)
Vào ngày 9/11 vừa qua, token THG “con cưng” của founder Nguyễn Đình Khánh đã đạt 21M$/ day volume trading, vượt ATH và vươn tới 3.7B$ Market cap.
Chúc mừng anh Việt và toàn bộ team Thetan Arena
Bước vào chủ đề chính
1️⃣ Định nghĩa NFT là gì?
⁃ Có thể hiểu một cách đơn giản NFT là 1 loại token, là số hoá cho các tài sản thật (hình ảnh, tác phẩm nghệ thuật, nhạc, video, đất đai,…)
⁃ Vì NFT là token trên blockchain vì thế nó có tính chất bảo mật cao, phi tập trung và không thể bị sửa đổi. NFT không thể được thay thế và hoán đổi vì 1 NFT như một thực thể tồn tại duy nhất (VD: có 2 cái túi xách giống nhau như bản chất là chúng là 2 thực thể được sử dụng với mục đích cũng khác nhau).
⁃ Những người sỡ hữu NFT có thể tự do mua bán các NFT này, vì thế định giá của NFT hoàn toàn do cung cầu của thị trường.
2️⃣ Khái niệm Metaverse? Metaverse và NFT tương quan/ liên hệ như thế nào với nhau?
⁃ Được ghép từ Meta (siêu, vượt lên bản chất của nó), verse (universe: vũ trụ) –> siêu vũ trụ
⁃ Metaverse không phải một khái niệm mới, thậm chí ý tưởng này đã có từ trước khi máy tính ra đời. Tuy nhiên blockchain đã góp phần thúc đẩy và hiện thực hoá ý tưởng này nhanh hơn. Bạn có thể không cần hiểu sâu về Metaverse, chỉ cần nghĩ đến một tương lai (đang đến khá gần) là bạn dùng kính VR/AR (thực tế ảo và thực tế tăng cường) để được sống lại lần nữa, được hoá thân thành bất cứ ai bạn muốn, có thể tạo ra những tài sản và của cải có thể hoán đổi thành các loại tài sản ngoài đời thật bất kì lúc nào và ngược lại. Đây chính là vai trò của Blockchain NFT trong Metaverse. Facebook đã là công ty lớn đầu tiên khai hoả về điều này.
⁃ Fun fact: nhiều người đang đi đầu cơ bất động sản, mua đất trên các Metaverse thay vì ở ngoài đời thực 😄
3️⃣ Tiềm năng của 1 dự án blockchain được đánh giá bởi rất nhiều yếu tố:
⁃ Yếu tố con người: Kinh nghiệm và chất lượng đội ngũ vận hành xây dựng và phát triển sản phẩm.
⁃ Yếu tố sản phẩm: App/Game là gì, giải quyết nhu cầu nào, trên thị trường đã có chưa, có app/game nào cùng thể loại đã thành công hay không?
⁃ Tokenomic: yếu tố kinh tế của token – Cách đồng token được vận hành trong game/app như thế nào? Phân bổ ra sao, lịch trình và số lượng phát hành?
⁃ Investor/Backed: được hỗ trợ và đầu tư bởi những tổ chức nào, có uy tín trong market không?
4️⃣ Liệu app hay game nào cũng gắn được blockchain?
⁃ Bản chất là blockchain có thể gắn được vào bất kì game và app nếu có nhu cầu. Một số sẽ dùng để tích hợp token vào sử dụng, nhưng một số lại dùng blockchain như một cơ sở dữ liệu phi tập trung để vận hành.
5️⃣ Liệu app/ game được blockchain hóa sẽ thành công hơn bản hiện tại?
⁃ Blockchain không phải thần dược để giúp một sản phẩm bất kì thành công. Để thành công thì ngoài yếu tố blockchain, nội tại của chính dự án đó mới là yếu tố cốt lõi tạo nên thành công lâu dài và được công chúng đón nhận. Thế nhưng không phủ nhận vai trò của blockchain như một chất xúc tác cũng như là cánh của mới dành cho các nhà tạo lập bức phá hơn với sản phẩm của họ.
6️⃣ Axie infinity được xem như 1 tượng đài trong giới game cả ở VN và TG, vậy những game đi sau nên follow người dẫn đầu hay nên tìm hướng đi mới để thoát khỏi cái bóng của Axie?
⁃ Nhà tạo lập game có thể xem Axie Infinity như một case study thành công điển hình, điều chỉnh chiến lược của mình khi nhìn thấy được con đường mà Axie Infinity đã đi qua. Vd: Để giải quyết bài toán lạm phát đồng tiền trong game → Axie Infinity đã tạo ra 2 token: SLP là token sử dụng trong game mà các user có thể chơi game và earn được thoải mái, AXS là token quản trị.
7️⃣ Ở vị trí là 1 Blockchain advisor cho Thetan Arena, anh có thể chia sẻ thể thêm: Thetan sẽ đi theo con đường của người dẫn đầu Axie hay có 1 hướng đi khác? Và Thetan có gì nổi bật hơn không ?
– Thetan cũng đã học hỏi được kinh nghiệm từ Axie và áp dụng vào việc tạo ra 2 token THC (Thetan coin) và THG (Thetan gem)
– THC giống SLP, được farm tự do và có 1 vài đặc tính được quy định trong tokenomic. THG giống AXS giúp nhà đầu tư bảo vệ được giá trị token và có các hoạt động liên quan để user có động lực hold và xử dụng chúng (mở hộp tướng, stake tướng,…)
– Về mặt nổi bật thì Thetan Arena bản chất là một Moba E-sport Game, đối kháng trực tiếp. Riêng thể loại này thì Thetan Arena đang tạm tiên phong. Sức hút của game là không thể chối cải nếu game được phát triển tốt, đây có thể sẽ là một tựa game rất HOT trong tương lai sắp tới. Ngoài ra Thetan Arena là một tựa game có sẵn (Hero Strike) được cải tiến và ứng dụng blockchain nên user có thể trải nghiệm sản phẩm ngay từ đầu.
8️⃣ Ngoài câu chuyện về giải quyết bài toán kinh tế trong game thì còn thách thức nào khác đối với 1 game blockchain? (vốn, trình độ kỹ thuật,..)
⁃ App/ game gắn Blockchain vào đều có 2 mặt lợi/ hại
⁃ Lợi:
+ Thực tế vẫn có những game hay nhưng lại không được nhiều người biết tới (vd: game Among Us chỉ nổi lên khi có 1 nhà báo phát hiện ra và giúp game được nhiều người biết đến)
+ Phần lớn những bạn làm game là làm vì đam mê, không quá quan tâm và cũng không giỏi làm kinh tế và truyền thông sẽ khó tiếp cận được người dùng. Blockchain mang lại cơ hội, phương tiện giúp nhà phát hành game có được lợi thế người dùng từ ban đầu. Cột mốc 100K hay thậm chí 1tr users đầu tiên với một dự án blockchain có thể dễ dàng đạt được.
– Nhưng để tận dụng được “đôi cánh” này, phải vượt qua được vô vàn thử thách
+ Challenge 1: là phải ra mắt 1 sản phẩm hoàn thiện để đáp ứng kì vọng của users thay vì có thể làm 1 bản tinh gọn (MVP) → việc này tạo động lực để người lập trình game phấn đấu cho sản phẩm của mình tốt nhất. Việc này có thể làm xáo trộn hoặc buộc đội ngũ phát triển phải thay đổi mindset làm sản phẩm.
+ Challenge 2: VN vẫn là quốc gia chưa mạnh về CNTT. Chúng ta đang chuyển mình từ quốc gia gia công phần mềm sang chuyển đổi số và làm sản phẩm —> Tư duy outsourcing chuyển qua product là sự khoảng cách lớn. Một vấn đề thường nhất là ở khả năng chịu tải cho các ứng dụng blockchain, nếu team không có đội ngũ và chuyên gia có kinh nghiệm, khả năng cao là sản phẩm không thể hoạt động được.
+ Challenge 3: NFT blockchain quá mới mẻ, dev chưa có nhiều kinh nghiệm đối mặt và xử lý rủi ro. Đặc biệt là về bảo mật. Họ dễ dàng trở thành miếng mồi ngon cho các hacker. Đối với những nhà đầu tư, chắc chắn rằng không một ai mong muốn “đứa con” của mình bị hack và lấy hết tài sản, thị giá token tuột dốc không phanh.
9️⃣ Nhận định của anh về: Người chơi game Blockchain vì yêu thích game hay vì muốn kiếm lợi từ việc chơi game hơn?
→ Ai làm Startup cũng có 1 giấc mơ làm giàu từ sản phẩm của mình hoặc ít nhất là sống được với đam mê rồi từ đó tạo thêm giá trị với startup. Đối với nhà làm game cũng vậy, chỉ là đam mê với game của họ lớn hơn đồng tiền (cười). Thường họ cũng là game thủ (player/gamer), họ phát triển game là với tinh thần của game thủ, mang đến sản phẩm tốt nhất cho người chơi và bản thân họ.
→ Người chơi đến với game để kiếm tiền (play to earn) vẫn chiếm số đông (70-80%) → nhà phát hành càng phải cẩn trọng khi xử lý yếu tố kinh tế của token và các yếu tố cân bằng game khác. Đây cũng là một thử thách rất khó.
** Các thuật ngữ:
– F2P (free to play): chơi miễn phí
– P2W (pay to win): những bạn có tiền, dùng tiền mua thời gian, nạp VIP leo top server.
– Blockchain ra đời –> P2E (play to earn): chơi để kiếm tiền
– F2P + P2E = F2E (free to earn): người chơi không mất gì để khởi tạo tài khoản và chơi game –> Thetan Arena đi theo hướng này.
🔟 Những lưu ý quan trọng khi triển khai blockchain app/game?
– Đa số các team và nhà tạo lập có nguồn lực tài chính mạnh, nhưng sản phẩm và công nghệ là 1 dấu hỏi lớn. Thậm chí team phát triển chưa từng có kinh nghiệm và nghiệp vụ chuyên môn.
– Có người nhận ra điểm yếu và có sự chuẩn bị. Nhưng cũng có người không, chạy theo trend, lợi ích ngắn hạn trước mắt.
→ Mảng này rất mới, rất nhiều cám dỗ, dòng tiền đổ về đâu thì nhân lực, tài năng và cả tội phạm (hacker, scammer) cũng đổ về đó. Hacker/Scammer sẽ đưa bạn vào tầm nhắm, nếu bạn không nhận ra những nguy cơ và rủi ro tiềm ẩn.
→ Lời khuyên: Nhà tạo lập khi làm phải hiểu rõ cuộc chơi, biết mình cần những gì, làm thế nào, quản lý được chất lượng sản phẩm cũng như roadmap đã đề ra. Nếu không tự tin ở mảng nào thì nên tìm hoặc hợp tác với những người mạnh về mảng đó.
→ Đối với nhà đầu tư crypto cũng nên hiểu để có sự lựa chọn tốt hơn khi đưa ra quyết định đầu tư, tránh chạy theo các dự án ma (lừa đảo – scam), hoặc không minh bạch (fraud – gian dối). Mua rác về làm vàng hay dùng tờ 100$ đổi lấy 1$ là câu chuyện có thật và nó đang diễn ra hằng ngày!!
Một vài thông tin em tổng hợp lại cho m.n cùng đọc
Ai đã đọc được đến đây sẽ được em tặng 1 lời chúc ngủ ngonnn hihi.
Video buổi chia sẻ đã xóa bì bị lỗi môi đen hơi nhiều, mọi người cần có thể join group EGANY để hóng các buổi live nghe tốt hơn ạ.